"Suchy Most"

Najstarszy most w Terespolu znajduje się koło drogowego przejścia granicznego polsko-białoruskiego Terespol-Brześć. Mieszkańcy nazwali go "Suchy Most". Nazwa wzięła się stąd, że jest to most położony przed głównym korytem Bugu i woda pod nim przepływa-sporadycznie, w okresie wiosennych powodzi. Jest to most żelbetowy, o długości ok.300 m i szerokości 6.5 m.
Mosty żelbetowe zaczęto budować w Europie pod koniec XIX wieku. Na naszym terenie pojawiły się na początku XX wieku. Pierwszy most żelbetowy w sąsiednim Brześciu- w Twierdzy, na Umocnieniu Wołyńskim  wybudowano w 1907 roku. W latach 1908-1909 -o podobnej konstrukcji postawiono most na Bystrzycy w Lublinie.
        Nie wiemy dokładnie kiedy wzniesiono nasz -"Suchy Most". Spotkałem się ze stwierdzeniem, że nastąpiło to w 1908 roku. Do dźwigaru mostowego miała być przytwierdzona żeliwna tabliczka z napisem w języku rosyjskim i datą 1908 rok.  Jest to jednak informacja nie potwierdzona.Po wymianie myśli z- Aleksandrem Korkotadze, dyrektorem Fortu V Muzeum Twierdzy Brzeskiej doszliśmy do wniosku,że najprawdopodobniej-tak wynika z pamiętników ,projektantem mostu był kapitan inżynier- Iwan Osipowicz Bielinskij (1876-1976).
       Wiadomym natomiast jest, że most funkcjonował w czasie pierwszej wojny światowej. W 1915 roku wycofujące się wojska rosyjskie zniszczyły wszystkie trzy mosty w głównym korycie Bugu. Były to mosty: kolejowy, wiszący do cytadeli i drogowy. W tym czasie Suchy Most został tylko częściowo uszkodzony. Prawdopodobnie z tego też okresu pochodzą wyrwy, które następnie zostały naprawione. Być może dokonały tego wojska austro-węgierskie i niemieckie, które teren ten zajęły. Miejsca uszkodzone uzupełniono fragmentami szyn wąskotorowych między które wstawiono pełne cegły. Widnieją na nich daty 1912-1914r.
W okresie między wojennym Suchy Most był użytkowany i prowadził do mostu w głównym nurcie rzeki. W 1931 roku marszałek J.Piłsudski przejeżdżał tymi mostami do Twierdzy Brzeskiej. Most na Bugu zniszczyły wycofujące się na Zachód wojska niemieckie.
Po drugiej wojnie światowej wybudowano nowy -Warszawski Most. Jego lokalizację przesunięto bardziej w górę rzeki. Do tego mostu poprowadzono nową groblę i dostosowano dotychczasowe drogi. W tym układzie Suchy Most-pozostał na uboczu, poza głównym traktem i od tego czasu pełni on- w strefie nadgranicznej, tylko funkcję użytkową dla wojska.

Na mapie z 1925r. "Suchy Most"- zaznaczyłem czerwonym owalem.

Fragment mostu-spojrzenie w kierunku wschodnim.

 Dźwigary mostu-wychodzące od wschodniego przyczółka.

Od strony zachodniej.

 Izbica przytwierdzona do podpory mostowej i chroniąca ją przed krą.

Izbica zespolona z szeroką podporą mostową.U góry szczelina między dwoma przęsłami.(od strony południowej)

Z drugiej strony.

 Pod mostem.

Fragmenty mostu-spojrzenie z boku.

Większość elementów mostu powiązana jest stalowym zbrojeniem.

Oznakowanie cegły-ККЗ-1914.Казенный Кирпичный Завод-Cegielnia państwowa.

Naprawa  spodniej warstwy nawierzchni mostu .Szyny wąskotorowe i cegła z lat 1912-1914.

Koleiny na moście. Stan obecny. Most znajduje się w strefie nadgranicznej- dostępny po uzyskaniu  pozwolenia.
http://fortyimy.blogspot.com/2017/07/suchy-most-bielinskiego.html

Tekst i foto: K.Niczyporuk