Błotkowo-Terespol swoje powstanie,byt i rozwój zawdzięcza korzystnemu położeniu geograficznemu.Zarówno Błotkowo ,jak i miasto od 1697 Terespol ośrodkami o większym znaczeniu społeczno-gospodarczym nie były.Znajdowały się bowiem w oddziaływaniu Brześcia największego grodu-miasta nad Bugiem .Sąsiedztwo to było jednak na tyle ożywcze,że Błotkowo mogło i potrafiło wykształcić się na samodzielną jednostkę osadniczą.Czynnikiem osado twórczym było położenie naprzeciw starego grodu Brześcia (1019r) i po drugiej stronie dużej rzeki Bug.Przejazd ważną drogą która biegła przez Brześć wiązał się z koniecznością przekroczenia rzeki.Przebycie dużej rzeki jest zadaniem trudnym,złożonym i niebezpiecznym. Tylko ludzie odpowiednio przygotowani z właściwym wyposażeniem -łodzie,tratwy,prom ,dawali gwarancję bezpiecznego jej pokonania. Mogli to zadanie wypełnić.Tacy ludzie-załoga przebywała zapewne na stałe w Brześciu.Po drugiej stronie rzeki był punkt powiadamiania lub inna placówka której zadaniem było zorganizowanie sprawnego sposobu przekraczania rzeki.Ta konieczność przebywania i czuwania załogi przeprawowej po drugiej stronie rzeki stała się zalążkiem powstania przyszłej osady -Błotkowo. Wzrost osadnictwa na tych ziemiach oraz zwiększona wymiana handlowa podniosły znaczenie osady Błotkowo Największy rozwój tych terenów nastąpił wraz z poprawą stosunków polsko-litewskich.Litwini zaprzestali napadów na rdzenne ziemie polskie-Lublin 1255r czy Kalisz w 1306r.Państwa te na drodze porozumień uregulowały kwestie sporne.Określiły swoje strefy wpływów.Litwa zajęła Podlasie a Polska umocniła się na południu zajmując Halicz.Polska szukała zbliżenia z Litwą.Była bowiem coraz bardziej zagrożona ekspansją Zakonu Krzyżackiego.Wyraźnym akcentrm porozumienia stron było małżeństwo dzieci obu władców.Syn króla Polski W.Łokietka-Kazimierz w 1325 roku poślubił córkę władcy Litwy Giedymina-Aldonę , po chrzcie Annę.W ten sposób Polska nawiązała bliskie kontakty z jeszcze pogańską Litwą.To wydarzenie jak i kolejne oraz poczucie wspólnego zagrożenia ze strony Zakonu coraz bardziej łączyły oba kraje. Sześćdziesiąt lat później w styczniu 1385 roku do Krakowa przybyło poselstwo litewskie i złożyło doniosłe propozycje.Wielki książę Jagiełło w zamian za ślub z królową Jadwigą obiecał przyjąć chrzest wraz ze swoimi poddanymi i złączyć swe ziemie z Polską.Propozycje zostały przyjęte i w sierpniu 1385 roku polskie poselstwo udało się na Litwę do Krewa.Tam podpisano deklarację potwierdzającą wcześniejsze uzgodnienia .Unia Polski z Litwą stała się najbardziej doniosłym wydarzeniem w historii Polski.Określiła ona układ sił w tej części Europy na kilkaset lat.Od tej pory droga z Krakowa do Wilna i odwrotnie stała się najważniejszą trasą łączącą dwa człony wielkiego państwa.Nasze Błotkowo ma też swój skromny udział w tych wydarzeniach.Właśnie przez Błotkowo przemieszczały się orszaki królewskie ,karawany kupców,dyplomaci,misjonarze,podróżnicy i oddziały zbrojne.Litwini przywiązywali dużą uwagę do stanu dróg i bezpieczeństwa podróżnych .Znajdowały się one pod ochroną księcia.W Statucie Litewskim z 1588 roku i wcześniejszych dokumentach określono szerokość dróg i sposoby poruszania się po nich.;"O drogach starodawnych"-"Ustanawiamy,że drogi ,wielkie gościńce mają być wedle starodawnego zwyczaju szerokie na półtora pręta (ok.7m).Wóz próżny ma ustępować miejsca wozowi załadowanemu,pieszy ustępować miejsca jeźdźcowi ,jeździec wozowi. A jeśli droga byłaby tak ciasna jak na mostkach lub w innych punktach albo w czasie wielkich opadów śniegu mają spotykający się , drogę po połowie użytkować a zabrania się aby jeden drugiego z niej spychał".[tłumaczenie własne z języka staroruskiego]
Droga z Wilna do Krakowa liczyła około tysiąca kilometrów.Całą trasę przebywało się w ciągu około 40 dni.Drogę nazywano Hostińcem Wileńskim-u nas Gościńcem Lubelskim ,Drogą Królewską. Obecnie najczęściej stosuje się nazwę-Szlak Jagielloński.W tamtym okresie drogi były tak rozplanowane,że odległości między dwoma najbliższymi stacjami można było przebyć w jeden dzień drogi konno.Jeden dzień drogi był wówczas jakby jednostką przeliczeniową odległości.W Bulli Papieskiej jest określenie,że Łuków leży od Krakowa o cztery dni drogi.Podróżnik i dyplomata wenecki G. Barbaro(1413-1494) wracając z Moskwy przez Litwę i Polskę napisał."Z Trok-Litwa do Polski (Mazowsze) jedzie się pięć dni "Pierwszą stacją za Brześciem w kierunku zachodnim był punkt oddalony o jeden dzień drogi konno i nazywał się po starorusku-пища (piszcza) czyli pokarm,jedzenie.W takim punkcie czyli na stacji podróżny otrzymywał pokarm,schronienie,nocleg i wymianę koni do dalszej podróży.Od funkcji jaką pełniło to miejsce z biegiem czasu urobiono nazwę własną w formie Piszczatka ( miasto1530-1869) a dzisiaj to osada Piszczac w powiecie Biała Podlaska.Dalej droga wiodła przez Łomazy,Parczew,Ostrów Lubelski,Lublin,Sandomierz do Krakowa.
Barwna plansza z wizerunkami królów - przedstawiająca uproszczony przebieg Szlaku Jagiellońskiego. Plansza znajduje się w Prochowni Terespol.
Zygmunt I Stary (1467-1548) .Od 1506 król Polski i wielki książę litewski.Wiele razy podróżował na Litwę i wracał do Krakowa.Był gościem Jana Sapiehy na zamku w Kodniu .
Te i wiele innych monet i banknotów można będzie zobaczyć 3 Maja br. na wystawie w Prochowni Terespol.Zapraszamy.
Tekst i foto;K.Niczyporuk.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz